در دنیای پرشتاب امروز که تصمیم‌ها، احساسات و اتفاقات با سرعتی سرسام‌آور جریان دارند، توانایی بازایستادن، مشاهده و درک دقیق آنچه در درون ما می‌گذرد، یک مهارت حیاتی است. این مهارت، همان خودآگاهی (Self-awareness) است؛ یکی از پایه‌های اصلی هوش هیجانی، رشد فردی و آرامش ذهنی.

خودآگاهی یعنی «دانستن آنچه اکنون هستیم و آنچه اکنون حس می‌کنیم»—بدون قضاوت و با پذیرش. افرادی که خودآگاهی بالاتری دارند، بهتر تصمیم می‌گیرند، در روابط انسانی موفق‌تر عمل می‌کنند و از اضطراب‌های مزمن در امان می‌مانند.

تمرین‌هایی مانند نوشتن روزانه افکار و احساسات (journaling)، مدیتیشن ذهن‌آگاهی (mindfulness meditation)، بررسی واکنش‌های هیجانی پس از وقایع روزمره، گفت‌وگوی درونی آگاهانه و دریافت بازخورد سازنده از دیگران، می‌توانند به‌مرور این مهارت را تقویت کنند.

جالب اینکه خودآگاهی نه‌تنها یک مهارت فردی، بلکه یک مسئولیت اجتماعی نیز هست؛ زیرا فردی که خودش را بشناسد، کمتر دیگران را قضاوت می‌کند، بهتر ارتباط برقرار می‌کند و مسئولیت‌پذیرتر رفتار می‌کند.

منبع خبر:

• Goleman, D. (1995). Emotional Intelligence. Bantam.

• Tasha Eurich (2017). Insight: Why We’re Not as Self-Aware as We Think, and How Seeing Ourselves Clearly Helps Us Succeed. Crown Business.

• Harvard Business Review: hbr.org/2020/01/how-self-awareness-helps-leaders